KAZIKLI TEMELLER

    Bir temel yapısında aranan ana şart, yapıdan zemine aktarılacak yükün temel zemininde kayma göcmesi (kırılma)  veya fazla oturma doğurmamasıdır . Bir  sığ temelin altındaki zeminin bu şartları sağlayabilecek mukavemette olmaması  halinde iki değişik çözüme gitme durumundayız

( j ) Yapı yükünü daha aşağı seviyelerdeki sağlam zemine aktaracak bir kazıklı temelin teşkili

( jj ) Yapı yükünün kısmen veya tamamen kazılan zemin ağırlığı ile dengelendiği yüzen temel teşkili

 
Bu iki cözüm rasındaki tercih , büyük ölcüde ilgili zeminin profiline bağlı olmakla beraber , esas olarak paratik ve ekonomik görüşlere göre yapılır

  1) KAZIKLI TEMELLER

         Kazıklı temelllerin projelendirilmesinde  ilk karşılaşılan sorun , tek kazıklarla veya kazık gurupları ile taşınan emin yüklerin belirlenmesidir. Taşınacak yük, taşıyacak temel zemini tabakalarının özellliklerine uygun olacak şekilde zemin içinde yayılmalıdır.

         Kazıkların emin taşıma gücünün belirlenmesinde zemin mekaniği prensipleri uygulamasının büyük önemi olmakla beraber değerlendirmede yükleme deneylerine ve pratik tecrübeye dayanan amprik metotlardan da faydalanılmalıdır

          Kazık Temel Cinsleri

       Yüklü bir kazığın  mukavemeti iki büyüklüğün toplamından oluşur.Bunlar uç mukavemeti ile kazığın  çevre yüzeyi  boyunca adhezyon  veya sürtünme nedeni  ile yer alan  sürtünme  mukavemetidir                      

Kazıklar pratikte çoğu kere  

  ( j ) yükün büyük kısmının sert/sıkı bir tabakaya aktarıldığı uç kazıkları ;

( jj) uç mukavemetinim önemsiz  mertebelerde olduğu ve yükün büyük  ölçüde

 sürtünme mukavemeti ile taşındığı sürtünme kazıkları veya yüzen kazıklar

   Uç kazıklar

( j)kaya oturan  kazıklar

( jj ) yükü nismeten sağlam tabakalara aktaran kazıklar olarak iki alt guruba ayrılır.

  Önemli miktardaki basınc dağılışlarının ve dolayısı ile oturmaların büyük bir kısmının yer alacağı bölgeleri

Belirten  basınç soganı kavramı , kazık temellerin etkinliği konusunda karar vermede faydalı olur

Şekil(1) Kazık temel tipleri

Örneğin, yüksek sürtünme mukavemetine sahıp taşıyıcı  bir cakıl tabakası kalın bir kohezyonlu zemin

Tabakası  üzerinde buluna bilir.Kazıklardan gelen basınç nedeni ile  altındaki kohezyonlu tabakanın

konsolidasyon  ve oturması değişik faktörlere dayanır.Bunlardan en önemlisi ,temeltarafından sıkışabilir.

Tabakaya aktarılan basıncın şiddeti olmaktadır.Hesaplanabilecek bu basıncın değerlerınden meydana gelebilecek konsalidasyon ve oturmalarınmertebeleri belirnelebilir.Diğer bir faktör kil tabakasının arazıde

Önceden  maruz kaldıgı ön konsolidasyon basıncıdır.Bunun degeri ödometre deneylerınden bulunabilir.

Kil  tamakasına uygulanan basıncın bu ön konsolidasyon basıncından büyük olmaması halindemeydana gelecek oturmalar çok küçük mertebelerde kalabilir.

Kazıklar,herhangi bir yük taşıyamıyacak bir zemin içinde gecebilir . Böyle bir tabakanın sonradan meydana gelecek konsolidasyonu, kazıklara , temel projelendirilmesinde göz önüne alın mayan aşağı doğru ilava bir yük gelmesine neden olacağından ayrıca incelenmelidir.

Sürtünmekazıkları Şekil (1 )de gösterildiği gibi yükün nisbeten  zayıf bir tabakanın içinden gecilerek daha saglam kil tabakalarına aktarılmasında kullanılır.Büyük kalınlıktaki normal konsalite killerde kazıklar çoğunlukla, kaymamukavemetinin derinlikle artmasından faydalanmak için kullanılır.Basınç  soğanının büyük mukavemetteki tabkalara kadar yayılması açısından ,kazıkların nispeten uzunolması önem taşımaktadır.Kazıkların arasında kalan zemın kütlesının stabilitesi de bir bütün olark göz önüne alınmalıdır.

Kohezyonsuzzeminlerde  sürtünme kazıkları .Bu çeşit zeminlerdeki kazıkların ana fonksiyonu  zeminlerin mukavemeti kompoksiyonla arttırmaktır. Kazık çakımı sırasındaki titreşim kum zemini sıkıştırır ve yeterince sıkışma sağlanınca da kazıklarla kum

  Kum zemının bir blok halinde birlikte davranırlar.Gevsek kumların kazıklarla sıkıştırılması temelın ğüçlendirilmesi açısından etkili olmak la beraber büyük bir olasılıkla yandakı benzer zeminin de sıkışmasına ve dolayısı ile komşu yapıların oturmasına da neden olur.Bu gibi  kum zemınlerde örselenmemiş ve sıkışmış durumlarda , birim hacim ağırlığı tayin olunmalıve bu birim hacim ağırlıklarından kaynama mukavemetinın tayini için deneyler yapılmalıdır.

SONDAJ KAZIKLAR:( FORE KAZIKLAR)     

         İnşaat mühendisliğinde kullanılan çeşitli kazıkların yapım şekillerinin anlatılması  bu kitabın konusu dışında  olmak la beraber  yerinde imal olulan sondaj kazıkları hakkında bilgi verilmesi uyun görülmektedir.bu çeşit kazıklar , sağlam kil zeminlerde yapı temellerinde çok kullanılmaktadır.Bunlar

Genellikle 40 ile  60cm çapında ve 6 ile 15m kadar uzunlukta olmakla beraber , bazen daha genişçapta ve boyda da imal olunmaktadır.(Halen yurdumuzda 150cm kadar fore kazıklar yapılmaktatır.Fore kazıklar 60m derinliğe kadar teşkil olunmuştur ).  Bu kazıkların imali ucu acık  bir kaplama borusu  sondaj yoluyla zemine sokulur ve içindeki  zemin tamamen  çıkartıldıktan sonra yerine beton doldurulur .Bu şekilde imal olunan kazıklar küçük bir ayak temel gibi düşünülebilir.

                  KAZIK TAŞIMA  GÜCÜ

          Sığ  temellerde olduğu gibi bu temellerde  de iki çeşit göçmeye karşı önlem alınması gereklidir. Bunlar zemin kayma göçmesi ile fazla oturmalıdır .Bunlardan birincisinde kazıkların taşıma gücünün bilin mesi ve buna yeterli bir güvenlik sayısının uygulanmasına gerek vardır.İkincisinin belirlen mesi ise daha güçtür.Oturmanın hesaplan ması için temel altındaki zemin profilinin, zeminin konsolidasyon özelliklerinin ve  kazıklardan zemin tabakalarının ne şekilde yük aktarıldıgının bilinmesi gereklidir.

  Bir kazık gurubunun  taşıma güçünün kazıklar arasın da ki girişim nedeniyle, kazıkların tek tek taşıma güçleri toplamından genellikle az olduğu çok iyi bilinmektedir. Gerek teori ve gerekse tecrübe ile belirlen miş olan bu durum bu bölümün ileriki kısımlarından  şöz konusu edilmektedir.Bu duruma bir istisna olarak ,bazı hallerde, kohezyonsuzzemin içine çakılan kazıklar gösterilebilir.Kompaksiyonla zemini sıkıştırıldığı bu  durumda kazıklar arasındakı girişimin toplam mukavemeti arttırması  ihtimali vardır.

Önce tek bir kazığın taşıma gücünün   (Kazık taşıma gücü, sabit kaldığı halde kazığın zemine girmesinin devam ettigiyüktür.Bazı şartnamelerde bu yük kazık çapını en az yüzde (onu ) mertemesinde oturmaya sebep olan yük olarak tarıf olur.

Emin taşıma gücü veya maksimum servis yükü ,kazık taşıma gücüne göre yeterli bir güvenlik sayısı  olan ve en fazla müsaade edilen oturmaya sebep olan yüktür.Bu her iki deger kazık ağırlığı üzerine eklenecekyükü göstermektedir.

 göz önüne alın ması uygun olur. Bu değer aşağıdaki metotlardan biri ile belirlenir;

(j)Zemin mekaniği prensiplerine dayanan statik formülüdür.

(jj)Kazık çakımı sırasında zemin mukavemetine karşı yapılan işe dayanan dinamik formüller.

(jjj)Penetrasyon deneyleri.

(Jv)Arazıde yapılan  kazık yükleme deneyleri.

 ‘Swedish Committee for Pile Research’ tarafından yapılmış araştırmalara dayanan kazıkların taşıma güçünün belirlenmesindeki metotlar geniş bir şekilde kapsayan bir makle Broms  tarfından  hazırlanmıştır.

        Statik  Kazık Formülleri

       Bir kazığın Qd tşıma gücü ( toplam mukavemeti )

                   Qd + W = Qu +  Qf

 İle verilir burada  Qu uc mukavemeti

Qf kazık yüzeyi botunca yer alan sürtünme ve adhezyondan ileri gelen sürtünme mukavemeti

W kazık ağırlığıdır.

     Kohezyonsuz zemin : Uç mukavemetini veren bir bağıntı Terzaghinin taşıma gücü formülünden türetilebilir

                                Qf = ½ KPLL Y tg &

                                                                                                                 Kohezyonlu zemin.doygun killerde derin temellerde uç taşıma gücü çoğu kere kohezyon mukavemetinin dokuz katı olarak   alınır  Çevre sürtünme mukavemeti  Qf= Plcaa dır

Burada  Ca kazık yüzeyinin birim alanına  gelen ortalama adhezyondur . Bu adhezyon  daima zeminin örselenmemiş kayma mukavemetinden azdır. Arazideki incelemeler  bunun  0.5 Cu civarında olduğunu  göstermiştir. Katı killerde ( Cu > 0.5 kg/cm2) kazık cakımı sırasında meydana gelebilecek bir boşluğun daha yumuşak zeminlerdeki  gibi hızla kapanamaması göz önünde tutularak  Ca nın belirlenmesinde  ihtiyatlı davranılmalıdır . Hassas killerde kazık cakımı nedeni  ile zeminin   yuğrulması coğu kere , adhezyonda önemli azalmalara yol acar . Fakat genellikle, kazık cakımından sonra zamanla mukavemette tekrar artma olur

          Bir ideal kohezyonlu zemindeki sıkışmayan kazıkların davranışları matamatiksel olarak , Poulos , Davis ve diğerleri tarafından araştırılmıştır.  Kazık uzunluğu boyunca kayma gerilmesi dağılımı,  Mindlin deklemlerinden faydalanılarak çıkartılmıştır. Kısa kazıkların ucuna  yakın kısımlarda gerilme birikimi olur .Uzun kazıkların tepeye yakın kısımlarında  gerilmeleren düşük değerlerini alır , Bu değerler  uç kısıma doğru bir maxsimum değere yükselirler . Kazık üzerindeki yük artarken en yüksek gerilmeye maruz kısmındaki gerilme, kaymanın başlattığı  bir nihai değere ulaşılır . Yükün dahada artması ile kazığın diğer bölgelerinde  de sınır değerlere ulaşılır.

  Dinamik Kazık Formülleri

         Tek bir kazığın emniyette taşıyabileceği yük genellikle ,kazık cakımı için hazırlanan enerjinin  kazığın zemine girmesi ile  yapılan  işe eşit olması esasından türetilen dinamik formüllerle belşrlene bilir. Meydana geldiği bilinen ve fakat diğeri ancak tahmin olunabilen enerji kayıpları güz önünde tutulmalıdır. Zemin özellikleri kazık cakımı sırasında ölcülen penetrasyon değerleri veya rüfü ile iyi bir şekilde belirlenemez . Bu formüllerin kazıklara verebilecek yüklerin hesabında güvenilir olduğu söylenemez.formüllerin yanında verdiği sonuclar arsında büyük farklar yanında belirsizlikler  de mevcuttur.

        Bircok dinamik kazık formülleri arasında tek önemli fark , enerji kayıpları için yapılan kabullerin sınıf ve değerlerindendir . Tokamak daarmesinin yaptığı faydalı iş ,kazığın zemine batması (girmesi) Refü’ sü  ile bu batış için   lüzumlu olan kuvvet veya direncin carpımı olarak gösterilir ve direnç , uygulanan çakma enerjisinden,çeşitli kayıpların cıkrılması ile bulunur

Genellikle bu kayıpların aşğıdaki sebeplerden   doğduğu üzerinde  bir fikir birliği vardır

  ( j ) Darbe ( tokmağın kazığa carpması)

  (jj ) Çakma işinde kullanılan kazık çakma başlığının sıkışması

  (jjj ) Kazığın sıkışması

  (jv)  zeminin defarmasyonu

      Bazı dinamik kazık formüllerinde bütün enerji kayıpları hep birden hesaba alınmaz . Örneğin, basit formüllerde kazık ağırlığının ihmali ,uygulanan çakma  enerjisinin ufak olduğu hallerde ,direnç değerlerinin hatalı olarak bulunmasına sebep olur . Diğer bazı formüllerde ise kazık tarafından alınan enerji ihmal olduğundan , hafif bir tokmakla çakılan ağır kazıklarda Refü oldukca kücük olacağından hesaplanacak direnç yanlış olacaktır.

     Bu tip formüllerin << tam>>  bir şekli aşağıda verilmiştir.

 Tatbik olunan enerji = Faydalı iş + çarpımdan doğan kayıp +Kazık başlığındaki kayıp + Kazıktaki kayıp + Zemindeki kayıp 

       Bu tip formüller , kohezyonsuz zeminlerde  çakılan kazıklarda kullanılabilir ( muhtelif formüllerden bulunan tek kazık taşıma gücünden emin  taşıma gücüne geçmek için Qd nun bir güvenlik sayısı ile bölünmesi gerekir.

        Buna bir örnek hilley formülü olup bu formülde hesap edilen taşıma güçü ile deney sonuçları  vasıtsıyla bulunanlar arasında iyi bir yakınlık vardır . Kohezyonlu zeminlerde bir kazığın emniyetle taşıyacağı  yükün hesabı için ölçülen refüyü kullanan hiçbir formüle, bu tip bir zemindeki bir kazığın emniyetle taşıyaçağı yükü tahmin için güvenilemez  Dinamik bir darbeye karşı kohezyonlu bir zeminin gösterdiği direnç,  kazığın statik yük altındaki dirençi hakkında bir fikir vermediği  gibi, muhtemel oturmalarına ait bir bilgi  de şüphesiz sağlanamaz .

 Dinamik kazık formüllerinin ayrıntılı olarak incelenmesi  Zemin Mekaniği  alanı  dışındadır.

Penetrasyon Deneyleri

Hollanda sondası (Derin sonda )  çelik bir tüp içinden geçen cubuğun  ucuna takılmış  konik bir başlıktan  oluşan bir alet olup , zemin mukavemetini iki ayrı bileşen  ( cevre ve uç ) halinde belirlemek için belirlenmiştir .

  Standart penetrasyon deneyi  bazan, kohezyonsuz zeminlerin taşıma gücünün belirlenmesinde  de kullanılır . Meyerhof  tarafından yapılan deneyler bir kazığın  Qu mukavemetinin yaklaşık olarak

4N kg/cm2  olduğunu göstermiştir.  Burada N, standart penetrasyon darbe sayısıdır. Bu deneylere ait sonuçlar dağınık bir görünümde olup  Qu= 2,5 N  kabul edilebilir bir alt sınırı belirlenmektedir .

      Kazık Yükleme Deneyleri

     Bu deneyler , kazıkların taaşıma gücünün belirlenmesinde  en emin metotu oluştururlar .  bu deneyler beklenen oturmalar  hakkında da oldukca bilgiler verir. Kazık servis yükünün belirlenmesinde coğu kere oturmalar , taşıma gücünden daha cok önem taşırlar .

     Uç mukavemetinden ayrı olar sadece sürtünme mukavemetinin belirienmesi için bazen kazık cekme deneyleri yapılır. Kazığın düşey olarak yüklenmesindeki statik mukavemet ile cekme mukavemetinin   aynı olduğu hakkında şüpheler vardır.

Tek Kazık Oturması

    Bir kazığın nıhaı olarak taşıyabileceği taşıma gücünün altındaki bir   yükle yüklenmesi halinde bile, kullanılma şarlarına müsadede edilebilmeleri aşan büyüklükte oturmalara maruz kalabileceğı unutulmamalıdır. Bu durumu kontrol edecek en güvenilir yol tam ölcekli yükleme deneyi yapılmasıdır . Poulos ve Davis tarıfından yayınlanan  makalede verilen oturma tesir sayılarının kullanılması ile muhtemel oturmalar hakkında değerli bilgiler elde edilebilir. Ideal  kohezyonlu zeminlerdeki kazıklara ait tesir  sayıları bir seri eğri ile belirtilmelidir. Burada iki durum söz konusudur: yarı sonsuz zemin  kütlesi ve kazığın zemin içinde kalan boyundan daha büyük kalınlıktaki sınırlı zemin kütlesi. Ani oturmalarının belirlenmesi için gerekli  zemin özelliklerini drenajsız elastik sabitleri olan Eu. Veisgma u dır. Nihai oturmanın belirlenmesi istenirse zemin iskeleti sabitleri olan E’ve sigma’gereklidir.

  KAZIK GURUPLARININ TAŞIMA GÜCÜ

     Bir kazıklıtemelin, özellikle sürtünme kazıklarına oturan bir temelin , projelendirilmesinde tek bir  kazığın ait emniyetli yükün kazık guruplarındaki kazık sayısı ile carpılmasıile kazık gurubunun emniyetle taşıyabileceği yükün bulunması emin bir çözüm değildir. Bunun kısmen nedeni ,toplam yükün kazıklara eşit olarak dağıtılmamasıdır. Uygulanan yükün kazık başlığına üniform olarak yayılması halinde bile kazıkların eşit yükler taşıyacakları  söylenemez. Bu durumda dış kazıklar , iç kazıklara göre daha fazla yüklenecektir.

    Temel Blokunun Stabilitesi

Bir kazık gurubunun taşıyabileceği yükün azaltılmasının en önemli nedenlerinden biri  kazıklar ile aralarındaki zeminin oluşturduğu blokun oturmasıdır. Şekilde de yükün alt sevyelerine aktarılmasında kazıklar ile bunlar arsındaki zeminin tek bir kütle olarak etkidiği kabul edilmektedir. Bu durumda zemin bloku, cevresi boyunca bir sürtünme mukavemetine naruz kalmaktadır. Kazık ucları seviyelerindeki zemine aktarılan yük, temelin taşıdığı yükten blok cevresinde etkiyen kayma mukavemetinin cıkarılmasına eşittir.

Şekil 2 kohezyonlu zeminde yüzen kazıklar

qpA1=qA1-LPc   yazılabilir.

     Hesaplanan qP değeri zeminin Z derinliğindeki emniyet gerilmesinden ufak olmalıdır. Kazıkların kıymeti,zemine  etkiyen basıncın değerinin azaltılmasında ve bu basınçı, muhtemel satıhdaki zeminden daha fazla bir taşıma gücüne sahip z derinliğindeki tabakaya aktarılmasındandır. Kohezyonlu zayıf zeminlerde yüzen kazık temel inşasının  ekonomik değeri olması için LPc/A1 azsltma teriminin büyük olması gerekir. Bu terim, kazık boyları, zeminin kohezyon mukavemeti ve temel   çevresi uzunluğu büyüdükçe artar. Temel  alanın ufalmasıda bu terimi artırır. Bundan dolayı bu temellerde uzun kazıklar kulllanılmalı ve çevrenin alana oranı büyük olmalıdır.

  Diğer deyimle , dar binaları taşıyan uzun sürtünme kazıkları , basınç soğanlarını bina altında daha derin tabakalara aktararaktemel zeminin dahilindeki gerilmeleri azaltır. Geniş bir bina altındaki aynı boydaki sürtünme kazıkları radye-jeneral temel yapılması halindeki doğacak basınç soğanı eğrilerinde az bir değişikliğe sebep olabilir bu sebepten kohezyonlu zeminlerde bina genişliğinin bir yüzdesi uzunluğundaki sürtünme kazıklarının kullanılması faydasız ve  hatta tehlikeli iştir, ve temel zeminini zayıflatır ve zararlı oturmalar meydana getirir.

  Yukarıda verilen ifade kullanılan  c ‘nin  değerinin secilmesi bir kabul işidir. Ekseriye normal deneylerden elde olunan kohezyona eşit veya ondan bir miktar ufak alınır. Kohezyonlu zemınlere çakılan  kazıkların meydana getirdiği yoğurma ekseriye zemin özelliklerini büyük miktarda değiştirir. Çakılmış bir kazığın cekilmesi için gerekli kuvvetin ölçülmesinden bu değişmiş kohezyon mukavemeti hakkında bazı fikirler edinilebilir. Zamanın tesiri önemlidir çakilmanın hemen sonrasındaki mukavemet çakılma bittikten bir müddet  sonra olandan cok daha az olabilir.   ,

  Oturma Kriteri

  Kazık guruplarının hareketi ve  (kazık boyu/taşınan temel genişliği) oranın manası geniş bir temelden meydana geleçek basınç soğanın , dar bir temel altında doğandan daha büyük  olduğunu ve bunların ufak basınç soğanın erişemediği derinleklere indiğini gösterir.

  Sürtünme kazıklı bir temel altunda da benzer bir basınç soğanı meyda gelir ve bu soğanın genişliğinin yük taşıyan efektif zemin alanını gösterdiği kabul edinilebilir. Tek bir kazık altında hasıl olan bu alan  bir kazık gurubu altında meydana gelene göre , temel alanın daha büyük bir katına eşittir.( şekil 3 )

  Bu sebepten belli bir oturma için hesaplanan münferit bir kazığa ait emniyet yükünün , bir kazık gurubunun yük/oturma bağıntısıyla az ilgisi vardır. Fazla olarak bir sürtünme kazığı boyunca yük iyi bir şekilde dağılır ve zeminde hasıl olan en yüksek gerilme normal bir sömelden doğandan daha az olabilir.

Şekil.3 Kazıklı temeller altında basınç soğanları

       Kazığın zemine aktardığı en yüksek gerilme zeminin muhtemelen daha büyük mukavemete sahip olduğu daaha derinlerde meydana gelir. Kazık boyu temel genişliğine oranın küçük olduğu bir geniş temel altında kazık gurubunun meydana getirdiği en büyük gerilme normal bir sömel altında hasıl olandan pek fazla farketmez. Şekilde 3 den görüldüğü üzere kazıkların boyları temel genişliğine nazaran büyük olusa basınç soğanı daha yüksek gerilmeler taşıyacak derin tabakalara aktarılmaktadır. Eğer kazık boyları temel genişliğine göre ufaksa kazıkların varlığı temel seviyesi altında kalan noktalardaki gerilme durumunu cok az olarak değiştirmektedir.

  Kazık Guruplarının Emin Taşıma  Gücü

  N adet kazıktan oluşan kazık gurubunun emin taşıma gücü ( müsaade edilen maksimum toplamservis yükü ) BnQd olarak tanımlanır. Burada B zemin özelliklerine , kazık sayısına ve kazık ağırlığının kazık çapına olan oranına bağlı bir faktördür. Bu B faktörü bazen , gurup tesir yüzdesi olarakta tanımlanır. Kazık guruplarının gurup tesir yüzdesini belirlemek için birkac amprik formül geliştirilmiştir. Ançak bunların gerçekten güvenilir olabilmelerine engel olan  cok sayıda değişken vardır.

Ingiltere’de Bulilding   Research Station’da  kohezyonlu zeminlerde kare gurup oluşturan model kazıklar üzerinde yapılan deneylerde belli uzunluk ve sayıdaki kazıklar ve her gurup için göçme cinsinin değiştiği belli bir boyutun olduğu görülmüştür. Bu boyuttan daha küçük kazık guruplarında blok göcmesi meydana gelmekte , daha büyük guruplarda ise göcme tek kazıklar üzerinde olmaktadır.

                 YÜZEN TEMELLER

  Kazıklı temler , zayıf temel zemini için her zaman  bir çözüm olamazlar.Çok sıkışabilir ve  zayıf bir zemin üstündeki tabaka ağırlıklarının  bir kısmının kaldırılması ile dış yükleri taşıyabilrcekduruma getirilebilir.Toplam dengelenme durumunda kazılan toprak ağırlığı yapının toplam ağırlığına eşit olacak derinliğine kadar zemin kütlesi kazılır ve yerine rijit bir kutu temel inşa edilir.Budurumda yapı ağırlığının tam olarak hesaplana bilmesi halinde yapı ile cevresideki zemin arasındaki farklı oturma meydana gelmiyecek veya çok az olacaktır. Bu şekilde toplam dengelenme herzaman sağlanamaz . Bu  bakımdan kısmi dengelen me durumu ile karşılaşılır. Bu dengelenmede yapı yükünün bir kısmı kazılan zemin ağırlığı ile karşılanır ve bir miktar oturmanın meydana gelmesi kabul edilir. Bu oturma ,yapı yüküyle kazılan toprak ağırlığı arasındaki farktan ileri gelir. Böyle durumlarda bile oturmalar, Gonzales Flores tarafından geliştirilen ve Mexico City de ki yapılarda kulanılan konturol kazıkları gibi önlemlerle durdurulabilir. Dengeleme metedunun değişik bir uygulama şekli, üniform yüklü temelin merkezinde bir bodrum kat inşa olunmasıdır. Bu şekılde projelendirilen bir yapıda, sıkışabilir zemin üzerinde üniform yükleme nedeni ile doğan tabak şeklindeki oturmanın meydana gelmesi engellenerek bütün yapı alanı boyunca daha üniform bir oturmanın oluşması sağlanır.