Kagir Yapılar


KAGİR  YAPILAR

Kagir yapının esas malzemesi taştır. Tamamen doğal ve organik bir madde olan taş, her çağda yapı malzemesi olarak önemini sürdürmüş ve bilhassa Akdeniz Medeniyetinin gelişmesine hizmet etmiştir. Taş, bol ve ucuz olduğu zaman binalarda konstrüksiyon, bunun dışında kaplama ve süsleme malzemesi olarak faydalanılır.

I.  YAPI TAŞLARI

Memleketimiz yapı taşları bakımından çok zengindir. Bunları oluşma tarzlarına göre püskürük, tortul ve metamorf olmak üzere üç bölüme ayırarak incelemek gerekir.

1.  Püskürük Taşlar

Yanardağlardan fışkıran lavların meydana getirmiş olduğu çok defa sıkı bünyeli, sert ve sağlam taşlardır. Yontulmaları güç olduğu için yapı taşı olarak az faydalanılır. Memleketimizde en çok kullanılan püskürük taşlar kısaca aşağıda izah edilmiştir:

  1. Granit : Püskürük taşların doğada en çok tesadüf edilen cinsidir. Normal olarak kuvars, feldispat ve mikadan ibarettir. Renkleri beyaz ile zeytinî yeşil arasında değişir. Harç iyi yapışmadığından yapı taşı olarak fazla kullanılmaz. Daha ziyade sütun, kemer ve yol inşaatında parke taşı olarak faydalanılır.
  2. Trakit : Siyanitin mikrolit hamuru ihtiva eden bir türüdür. Sanidin billûrlarından kolaylıkla tanınır. Gri ve bazen pembemsi renklerde bulunur. Yontulmaları kolay olduğundan daha ziyade yonutaşı şeklinde kullanılır.
  3. Andezit : Terkibinde hornbland ve plajioklas bulunur. Gri, pembemsi, açık ve koyu yeşil renklerde olanları vardır. Bazen renkli amfibol kristalleri de ihtiva ederler. Ayrışması kolay olduğundan yapıda ancak kaplama taşı olarak istifade edilir.
  4. Dasit : Terkibinin yarısından fazlasını (%66) kuvars billûrları teşkil eden dasit, daha ziyade kirli beyaz renktedir. Nisbeten yumuşak olduklarından yonutaşı şeklinde faydalanılır.
  5. Bazalt : Siyah renkli cam gibi yapılı olan bu taş, manyetit ihtiva ettiğinden ağır ve homojen yapılıdır. Sert oldukları için yontulması zordur. İnşaatın temel kısımlarında emniyetle kullanılır. Eski kale, yol ve binaların bir kısmı bazalt taşlarından yapılmıştır.
  6. Tüf ve Aglomera : Volkan külü denilen ince zerrelerin birikmesinden meydana gelmiştir. Fosil ihtiva edenleri de vardır. Yumuşak olduklarından kolaylıkla yontulurlar.

2.  Tortul Taşlar

Tanelerin, akarsu, buz ve rüzgarlar yardımıyla sürüklenen nehir, deniz ve göllerde çökmesinden meydana gelen taşlardır. Bu bakımdan en önemli özellikleri tabakalar halinde teşekkül etmiş olmalarıdır.

Memleketimiz yapı işlerinde en çok kullanılan tortul taşları şunlardır :

  1. Kalker (Kireç taşı) :  Kalsiyum  karbonat bileşiminde (CaCo3) olan ve doğada en bol bulunan bir taştır. %56 CaO,  %44 CO2  ihtiva eder. Terkibinde MgCO3  miktarı %45 olduğu zaman dolomit, %10-20 kil bulunduğu zaman Marnlı kalker adını alır.  Kalkerler üzerine bir miktar HCl döküldüğü zaman köpürerek CO2 meydana gelir. Güzel renkli olanlarından kaplama taşı olarak faydalanılır. Yapı duvarlarında moloz taşı olarak, kırılmak suretiyle mıcır, yakılarak kireç imalinde kullanılır.
  2. Traverten : Kalsiyum bikarbonatlı suların bırakmış oldukları teressübattan meydana gelen sünger gibi delikli ve hafif taşlardır. Bunların çok delikli ve fazla hafif olanlarına Kalker tüfü, az delikli ve nispeten yoğunluk gösterenlere traverten adı verilir. Travertenler  daha ziyade tezyinat ve kaplama işlerinde kullanılır.
  3. Serpantin : Terkibindeki hidrate olmuş Magnezyum Silikat bulunan yeşil renkli, benekli ve önemli bir yapı taşıdır. Sert, kesif ve çatlaksız oldukları zaman gayet iyi cilâ kabul ettiklerinden kaplama işlerinde faydalanılır.
  4. Kumtaşı : 0,1-2 mm. Tane büyüklüğündeki gre parçalarının doğal çimento ile birleşmesinden meydana gelmiştir. Çimento miktarı fazla olan kum taşları sert ve oldukça mukavim olur. Yontulmaları zordur.
  5. Konglomera : Kum, çakıl gibi irili ufaklı tanelerin tabiî çimento ile birleşmesinden meydana gelen taşlardır. Konglomeralar, çimento maddesinin bünyesindeki miktarına göre bazen kesif ve bazen de boşluklu bir teşekkül gösterir.

3.  Metamorf Taşlar

Püskürük ve tortul taşlar, fiziksel ve kimyasal şartların değişmesi neticesi çeşitli reaksiyonlar vermek suretiyle metamorf taşlara dönüşür. Bu değişikliğe uğramada ısı ve basıncın tesiri büyüktür. Yapı ve kaplama işlerinde kullanılır.

Memleketimizde belli başlı metamorf taşlar şunlardır :

  1. Mermer :  Kalker ve dolamit taşlarının sıcak ve basınç tesiri altında (değişikliğe uğramış) olmasından meydana gelmiştir. Mermerler genel olarak beyaz ve grimsi renktedir. Fakat bazen madenî oksitlerin tesiriyle siyah renklerde de olabilir. Tezyinat işlerinde çok kullanılır.
  2. Gnays :  Doğada çok defa granitler ile beraber bulunurlar. Terkiplerinde ve dokularında granitinkinden büyük farklar yoktur.
  3. Kuarsit :   Bunlar da metamorfoze olmuş taşlardır. Basınca mukavim, sağlam olduklarından mükemmelen yapı taşı olarak kullanılır.
  4. Anfibolit : Her zaman sistik bir bünye göstermeyip bazen iri ve bazen de çok ince taneli olurlar. Basınca karşı fevkalâde mukavemet gösterdiklerinden bilhassa temel duvarlarında emniyetle kullanılır.

 

 

II.  TAŞLARIN TEKNİK ÖZELLİKLERİ

Taşlar, ocak adı verilen yerlerden çıkarılır. Bunlar yatak, tabaka, damar veya kütle halinde oluşuna göre ya açık ocka veya tüneller açmak suretiyle, toprak altından kapalı ocak şeklinde işletilirler. Dere yataklarından veya şuradan buradan toplanan yuvarlak biçimli taşlar, duvar bağlantısına müsait olmadığından yapıtaşı olarak kullanılmamalıdır.

1.  Taşların Mukavemeti

Taşlar, diğer yapı malzemeleri gibi muhtelif kuvvetlere karşı başka başka mukavemet gösterirler. Bu mukavemetler içinde en fazla basınca karşı koyarlar. Bu özelliğinden dolayı inşaatlarda taşlar, daima basınç tesirine çalışacak şekillerde kullanılırlar.  Belli başlı inşaat taşlarının basınç mukavemetleri aşağıda gösterilmiştir.

Taşın Cinsi

Basınç mukavemeti   Kg/cm2

Granit

900-1200

Trakit

600-700

Andezit

230-780

Dasit

230-780

Bazalt

900-1650

Tüf ve Aglomera

350-500

Kalker

550-1050

Traverten

320-970

Kumtaşı

200-800

 

Basınç mukavemetlerine tesir eden faktörlerin başında taşların su emme kabiliyeti gelir. Bu itibarla bilhassa kil ihtiva eden taşlar, kuru ve ıslak oldukları vakit mukavemetlerinden 1/3 nispetinde bir fark gösterirler. Taşların çekme ve gerilmeye karşı mukavemetleri azdır.

2.  Taşların Yontulması

Yapı taşları, yerine göre az veya çok işlenerek kullanılır. Bütün taşlar bilhassa kalkerler, ocaktan çıktıkları anda yumuşak olduklarından kolaylıkla yontulma hassasına sahiptir. Az işlenmiş olarak temel ve duvar inşaatında, çok işlenmiş olarak ise kaplama işlerinde faydalanılır.

Taşlar, yontma ve kullanma şekline göre şöyle isimlendirilmektedir. Taşın uzunlamasına olan yani duvar içinde kalan kısmına kuyruk, genişliğine yani duvar dışından görünen kısmına yüz, birbiri üzerine oturduğu alt ve üst kısımlara yatak, yan taraflara derz adı verilir.

Taşlar, varyoz, çekiç, murç, tarak ve kalem vs. gibi çeşitli taşçı aletleri yardımıyla işlenir ve düzeltme biçimine göre dört şekilde faydalanılır.

  1. Moloz Taşı : Temel, bodrum gibi yerlerde ve sıvanacak dış ve iç duvarlarda parçalanmak suretiyle kırılıp kullanılan ocak taşlarıdır.
  2. Kabayonu Taş : Moloz taşlarının çekiç yardımıyla kabaca düzeltilmesinden meydana gelen taşlardır. Bunlar bazen mozaik bazen de kare ve dikdörtgen şeklinde yontulur. Ne şekilde olursa olsun yüzün küçük kenarı en az 25 cm; kuyruk kısımları ise 30 cm. kadar alınır. Yontma genişliği 12 cm.dir. sıvanmayan taş duvarlarda kullanılır ve yüz kısmı murç ile düzeltilir.
  3. İnceyonu Taş : Moloz taşlarının daha itina ile düzeltilmesinden meydana gelen taşlardır. Bunların yüz kısmı dişli kalem ile düzeltilmektedir. Sıvanmayan taş duvarlarda ve kemerlerde kullanılır.
  4. Kesmetaş : Taşın bütün yüzleri tamamen işlenmek suretiyle meydana getirilen muntazam şekilli taşlardır. Yüz kısmının en küçük kenarı 25 cm. alınır. Pahalı olduğundan duvarların daha ziyade kaplanmasında kullanılır.

 

 

 

Taşların Yontulmasında Faydalanılan Belli Başlı Aletler

 

III.  TAŞ  DUVAR  ÖRÜLMESİ

Taş ve tuğla gibi malzeme, duvarcı ustaları tarafından muayyen usullere göre birbiri üzerine yerleştirilerek örülür. Bu maksat için duvarcı malzemesi adı verilen bir çok aletlerden faydalanılır. Bunların belli başlıları aşağıda anlatılmıştır.

1.  Duvarcı Aletleri

Duvarların örülmesinde kullanılan belli başlı aletler şunlardır:

  1. Mala :  Duvarların örülmesinde ve sıva işlerinde ustanın en fazla kullandığı bir alettir. Harcın tekneden alınarak duvar üzerine konmasına, oturtulan taşın veya tuğlanın hafifçe vurularak yerleştirilmesine ve sıvanın yapılmasına yardım eder. Malalar kullanıldığı yere göre duvarcı malası, sıvacı malası ve derz malası gibi isimler alır.

b.      Çekiç : Duvarların örülmesinde kullanılan çekiçler taş ve tuğlanın kırılmasında, sıvaların düzeltilmesinde faydalanılır.

c.      
Tesviye Ruhu (Düzeç) : Duvarlarda yatay ve düzeyliği temin etmek için faydalanılan bir alettir (terazi).  Aletin üst kısmı boylamasına yataylığı, yan taraftaki yuvarlak boşluk içindeki düzeç ise düşeyliği sağlar. Cam tüp içinde, ekseriyetle renkli ve renksiz ispirto kullanılır.

 

    Tesviye Ruhu (Düzeç)

d.      Şakul (Çekül) : Duvar yüzlerinin ve köşelerin düşeyliğini temin etmek maksadı ile kullanılan bir alettir.

e.      El Teskeresi . Taş, tuğla ve harç gibi malzemeleri kısa mesafeler dahilinde taşımaya yarar.

  1. Harç Teknesi :  80, 50, 25 cm. ebatlarında, içine harç koymak maksadıyla tahtadan yapılan basit teknelerdir.
  2. Harç Kabı :  Basit inşaatlarda harçların karılan yerden kullanılan yere nakledilmesi için kullanılır.
  3. Sıvacı Taşı :  Harcı sulandırmak, duvarı ve sıvayı ıslatmak maksadıyla kullanılan 20-25 cm. çapındaki madenî kaplardır. Badana fırçası şeklindeki fırçalar suya daldırılıp serpilmek suretiyle sıva veya duvar ıslatılır.
  4. Metre :  Duvarcı işlerinde, metre boyunda tahtadan veya demirden yapılan katlanır metreler veya 2 m. Boyunda çelik şerit metreler kullanılır.

2.  Taş Duvar Cinsleri

Doğal taşlarla yapılan duvarların, asgari 0,50 m. Kalınlıkta alınması ve ocaklardan elde edilmiş bulunması gerekir. Taşlar, Figüre adı verilen muntazam olarak istif edilmiş yığınlar halinde satılır.

Duvarlar hangi cinsten olursa olsun derz adı verilen taş ara kesitleri,  kesik yapılır ve en az 3 cm. kadar birbiri üzerine bindirilir. Bütün taşlar oynamaması için altlarına konan küçük parçalar ile iyice kamalanır ve beslenir.

 

                   Taş Duvar Sıralarının Köşe ve Saplamalarda Bağlanışı

 

Duvarlar, örgüde kullanılan taşın biçimine ve bağlayıcı maddenin bulunup bulunmadığına göre başlıca iki kısma ayrılır. Bunlardan birincisi kuru taş duvarlar diğeri ise harçlı taş duvarlardır.


  1. Kurutaş Duvarlar :  Ocaktan çıkarılan taşların bağlayıcı madde kullanılmadan birbiri üzerine konularak örülmesinden meydana getirilen duvar çeşitleridir.  Duvarın ortasındaki boşluklar daha ufak parçalarla doldurulur.
  2. Harçlıtaş Duvarlar :  Taş duvarların inşaatta en çok rastlanan şeklidir. Harçlıtaş duvarlar, kullanılan taşın biçimine ve harcın cinsine göre çeşitli isimler alır. Bunların en basiti en çok kullanılan harçlı moloztaş duvarlardır.

    1. Harçlı Moloztaş Duvarlar :  Taşıyıcı iskeleti bulunmayan ve taşıyıcı duvarları harçlı moloztaş, yonutaşı, tuğla veya boşluklu, boşluksuz briket gibi malzeme ile inşa olunan ve döşeme-tavan ve merdivenleri beton veya betonarme olarak yapılan binalara yığma kâgir; döşeme, tavan ve merdivenleri ahşap ve benzeri malzeme ile yapılanlara yarım yığma kâgir adı verilir.

 

          Örgü Kaidelerine Uygun Biçimde Yapılan Bir Duvarın Kesit ve Görünüşleri

 

      Bu cins duvarlarda, örme kaideleri bellidir. Taşlar, yataklı kısımları üzerine oturtulur. Düşey derzler aynı hizaya getirilmez ve daima taşın kuyruk kısmı duvar içinde kalacak şekilde tertiplenir.     

     Harçlı duvarlar 1,5 metreden daha fazla yükseltildikleri takdirde üst kısım düzlenerek ahşap hatıl, sağlam bağlantılı iki sıra tuğla hatıl veya 20 cm. kalınlığında demirli veya demirsiz bir beton hatıl ile takviyesi gerekir.

     Harçlı moloztaş duvarlar bazen sıvanır bazen de sıvanmadan sadece derzlendirilerek kullanılır.

    Yersarsıntısı bölgeleri dahil, memleketimizde harçlı moloztaş ve tuğla olarak yapılan yığma binalarda, duvarlara verilecek kalınlık aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.

Binanın Kat Adeti

Katlar

Beden Duvarı Kalınlıkları (cm)

1

Zemin

22

Bodrum

50

 

 

2

Birinci

22

Zemin

35

Bodrum

50

 

 

3

İkinci

22

Birinci

35

Zemin

65

Bodrum

35

 

Not: 23 cm. (1 tuğla), 35 cem (1,5 tuğla), 50 cm. ve daha yukarısı (taş duvar kalınlıklarıdır.

 

    1. Kaba ve İnceyonu Taş Duvarlar :  Ocaktan  çıkarılan taşlar, göze daha hoş görünmek maksadıyla kaba ve ince olarak taşçı aletleriyle işlenir. Yonma inceliğine göre kabayonu ve inceyonu taş adını alır. Mozaik, kare veya dikdörtgen biçiminde şekillendirilir. Bunların hepsinde duvar örme tekniği aynıdır.

     Mozaik şekilde işlenmiş kabayonu taşlardan yapılan duvarlarda derzler, muntazam sıralar halinde olmayıp eğiktir ve bir nokta etrafında  3‘ den fazla derzin birleştirilmesi arzu edilmez. Yapının önemine göre kullanılan taşların bazen sadece yan tarafları kabaca işlenir, kabarık yüzler hafifçe düzeltilir.

     Dikdörtgen veya kare biçimli kabayonu taş duvarlara gelince; bu cins duvarlarda kullanılan taşların yüzleri dikdörtgen ve kare şeklinde yontulduğu için derzler, şaşırtmalı ve muntazam sıralar halinde yapılır. Bu takdirde sıralar, ya kesik tabakalı veya devamlı tabakalı olarak örülürler.  

    1. Kesmetaş Duvarlar :  Bütün yüzleri tamamen işlenmiş taşlardan örülen duvarlardır. Bunlar ya tamamen duvar kalınlığınca kullanılır veya duvarın ön kısmında kaplama şeklinde faydalanılır.

     Kesmetaşlar, harçlı veya harçsız olarak birbiri üzerine oturtulur. Harçlı kesmetaş duvarlarda bağlayıcı madde çimento, içine kireç ve idrolik maddeler ilave edilerek kullanılır.

     Kesmetaş duvarlar bazen harçsız olarak yapılır. Bu takdirde bağlayıcı madde yerine taşlar birbirine kenet denilen demirlerle tutturulur.

 

 

3.  Derzlendirme

Örgü işi tamamlandıktan sonra sıvanmayan harçlı moloz taş duvarlar, göze hoş görünmek, aynı zamanda haricî tesirlere karşı mahfuz bulundurmak maksadıyla taşların ara kesitleri derzlendirilir.

  1. Derin Derz :  Demir kalemle aralardaki temizlenen harçlar üzerine, yeniden derz harcı konur. Bu suretle duvar yüzünden  1-1,5 cm. kadar içeride kalan derzler, çuval parçasıyla perdahlanır ve böylece çukur kısımların gölgesi duvar yüzüne bir kabarıklık tesiri verir.
  2. Çizgi Derzi :  Ara boşluklar temizlendikten ve bilâhare aynı hizada derzlendirildikten sonra derz harcı üzerine 8-10 mm.lik yuvarlak bir demirle oluk şeklinde bir çizgi açılır.
  3. Düz Derz :  Derzler, duvar yüzü hizasında olmak üzere harçla biraz genişçe olarak doldurulur. Güzel görünmesi için kapaklı kısımlar muntazam bir şekilde alınır ve başkaca bir muameleye tâbi tutulmaz.

d.     
Taşkın Derz :  Derz harcı aralıklara, duvar hizasından taşırılmış olarak  1-1,5 cm. genişliğinde konur ve derzler, arı peteği gibi muntazam bir şekilde işlenir.

 

 

                                Taşkın Derz ve Taş Duvar Yüzünde Görünüşü

 

 

 

IV.  KAPI VE PENCERE BOŞLUKLARININ TAŞ İLE KAPATILMASI

Binaların dış ve iç duvarları örülürken arada kalan kapı ve pencere gibi bir takım boşluklar, beton icat edilmeden önce kagir malzemeden yapılan ve sadece basınca çalıştığı kabul edilen kemerlerle kapatılırdı.

1.  Taş Kemer Tipleri

Kapı ve pencere boşluğunun üstüne verilecek kavise göre kemerler muhtelif şekillerde tertiplenir. Şayet, açıklık 0,60 m. Kadar olursa yekpare yontmataş kullanılır. Aksi halde münferit taşlarla kemer yapılarak kapatılır.

Belli başlı kemer tipleri şunlardır :

  1. Düz Kemer : İsminden de gayet iyi anlaşıldığı gibi düz bir şekilde yapılır. Kemer derzleri,  M  noktasından  60 derecelik bir açı doğrultusu istikametinde tertiplenir.

 

   Düz Kemer

 

 

  1. Basık Kemer :  A – A/ üzengi hattının tam ortasından f kadar bir kemer yüksekliği alınır.  T noktası ile  A  ve A/  birleştirilir. Bu hatların tam ortasından çıkılan diklerin kesiştikleri  M  noktası olmak üzere  MA  =  r  yarı çapında bir daire tersim edilir. Dairenin  A  ve A/  hattı üstünde kalan parçası, basıkkemerin kavsini tayin eder.

 

                                                  Basık Kemer

 

c.       Tam Kemer :   A – A/ üzengi hattının tam ortasında alınan  M  noktasında  MA  =  r  yarı çap olmak üzere çizilen yarı  m  daire, tam kemeri meydana getirir.


                                          Tam Kemer

 


  1. Sivri Kemer :  A – A/ üzengi hattı belirtildikten sonra  A – A/ noktaları ayrı ayrı merkez alınıp,  A A/  =  r  yarı çapında çizilen daire kavislerinin  T  noktasında birleşerek meydana getirdikleri kavistir.

                                         Sivri Kemer

  1. Elips Kemer :  A – A/ üzengi hattı ortasında,  f  kemer yüksekliği alınır ve T noktası tespit olunur. T noktası merkez alınarak  r  =  L / 2  yarı çapında çizilen dairenin üzengi hattını kestiği O1 ve O2 noktaları elipsin merkezi olmuş olur. Bundan sonra bu iki noktaya bağlanan ipin T ‘ye kadar olan gerginliği ile çizilen kavis Eliptik bir kemer verir.

 

    Elips Kemer

 

  1. Sepet Kulpu Kemer :  Üç merkezli bir sepet kulpu kemer çizmek için ilk önce A – A/ üzengi hattı belirtilir ve istenen yükseklikte alınan f  mesafesi  P noktasıyla tespit olunur. A noktasından TC  doğrultusuna,  T noktasından A – A/ doğrultusuna çizilen paralellerin B noktasında kesişmesiyle meydana gelen ABT üçgeninin açı ortayları çizilir. Açı ortayların kesiştiği T1 noktasından AT doğrusuna çizilen dikin A – A/ üzengi hattını kestiği  M1 ve TC  doğrultusunu kat ettiği  M2 bulunur. M1 simetriği olan  M3  noktası da aynı şekilde işaretlenir.  M1 ve M3  merkez olmak üzere M1 ve M3  A/ yarı çapları ile ve M2 merkez alınarak  M2T1 yarı çapı ile çizilen üç merkezli daire parçası sepet kulplu bir kemer teşkil eder.

 

 

                                 Üç Merkezli Sepet Kuplu Kemer

2.  Taş Kemer Kalıpları

Kemerler teşkil edildikten sonra düz bir zemin üzerine bunların 1/1 ölçeğinde detay resimleri çizilir ve kalıpları çıkarılır. Elde edilen kalıplara göre taşlar, kemerdeki yerine uygun bir şekilde yontularak hazırlanır.


İşlenen taşlar, kemere yapılan kalıplar yardımıyla yerleştirilir. Kalıp, kemer açıklığına göre muhtelif şekillerde tanzim edilir. Fakat daima kemere şekil veren bir üst kısım (kanat, bağlantı) ile kemer ağırlığını taşıyan dikme, payanda, çapraz ve bunların sıkıştırılması için kullanılan çift kama bulunur.  Kemer açıklığı 1,20 m.den fazla olduğu takdirde 2 yandan başka ortaya da bir dikme konur. Dikmeler üzerine kalıpların tespiti için başlıklar yerleştirilir. Başlık uçlarının oynamaması maksadıyla göğüsleme ilk takviye edilir.

 

                                  Taşkemer Kalıpları

Kalıplar tamamlandıktan sonra üzengilerden başlamak suretiyle 2 taraflı olarak kemer taşları yerleştirilir ve ortaya konan kilit taşı ile bitirilir. Bağlayıcı madde olarak çimentolu kireç harcı kullanılır. Harç kafi derecede sertleşince kalıplar, alttan sökülmeye başlanır.

3.  Taş Duvar Takozları

Taş ve diğer malzemelerden yapılan duvarlar örülürken kapı ve pencerelerin isabet ettiği boşluklar, proje ebatlarına göre açık bırakılır. Kapı ve pencere doğramalarının isabet ettiği ve kasanın oturduğu iç kısımlara ağaçtan gömme takozlar konulur. Normal ebattaki pencereler için iki adet, kapılar için en az üç adet takoz kullanılır.

4.  Taş Profiller

Bina  cephelerini süslemek ve aynı zamanda bazı yapı elemanlarını hazırlamak maksadıyla taş yontulur ve özel şekilli profiller meydana getirilir.

Yapılarda kullanılan belli başlı taş profiller şunlardır :

a.       Süve :  Binaların dış pencere ve kapı kenarlarına güzel bir görünüş vermek için yontmataştan yapılan ara süslerdir. Duvarla aynı hizada veya bir miktar çıkıntılı olarak yapılır ve denizlik üzerine oturtulur. Parçalı süveler, kenettaşı ile sıkıca birbirine bağlanır.

 

 

                                      Taş Süve, Denizlik ve Lentolar

b.       Denizlik :  Pencere önünde toplanan yağmur sularının kolaylıkla akıp gitmesi için yapılan yastıklara denizlik adı verilir.

c.        Lento :  Pencere ve kapı boşluklarının kapatılması için kullanılan kirişlerdir. 0,60 m. Genişliğine kadar olan aralıklar, yekpare taş lentolar kullanılmak suretiyle geçilir. Lentolar 2 baştan süveler üstüne oturtulur ve aynı cins taşlar kullanılır.

d.       Çörten :  Binaları toprak yığınlarından korumak maksadıyla yapılan istinat duvarları arkasında toplanan sular, muayyen aralıklarla yerleştirilen ve Barbakan adı verilen  menfezler vasıtasıyla akıtılır.

e.       Harpuşta :  Bahçe ve istinat duvarlarının üst kısımlarını yağmur sularının sızıntısından korumak maksadıyla buralara harpuşta adı verilen profiller yapılır. Muhtelif şekillerde tertiplenen bu profiller, yontma taştan yapıldığı gibi, betondan ayrı veya yerinde hazırlanır.

 
 
 






 
toplam 71448 ziyaretçikişi burdaydı!
Bu web sitesi ücretsiz olarak Bedava-Sitem.com ile oluşturulmuştur. Siz de kendi web sitenizi kurmak ister misiniz?
Ücretsiz kaydol